#ที่เที่ยว ครรลองของช่างทองท่าชัย “แรมชเล” เรื่อง เสาวนีย์ สมบูรณ์ ศรุต ทัพพเศวต ภาพ ลวดลายปูนปั้นริมช่องลมคร่ำคร่าของผนังวัดโบราณในเขตเมืองเก่าศรีสัชนาลัยตกต้องแสงสายเป็นมิติงดงาม รายละเอียดอ่อนช้อยตวัดเป็นริ้วลายโบราณที่สะท้อนศิลปะสุโขทัยอันเก่าแก่ ช่างปั้นสักคนในอดีตกาลของศรีสัชนาลัย เมืองโบราณที่เติบโตอยู่เคียงข้างประวัติศาสตร์สุโขทัย คงจดจ่อสายตาและบรรจงปาดปั้นมันด้วยหัวใจเป็นสุข… ไฟร้อนแรงแต่งสีฟ้าจ่อเผาหลอมจนทองคำแท่งอ่อนเหลว มันคงได้ที่พอสำหรับจะขึ้นรูปและสร้างสรรค์ไปตามที่ใครคนหนึ่งซึ่งใช้ชีวิตอยู่ริมแม่น้ำยมในหลายร้อยปีต่อมาอยากให้มันเป็น บนแผ่นดินเดียวกันที่เต็มไปด้วยคืนวันแห่งความเจริญรุ่งเรืองของแผ่นดินโบราณในหน้าประวัติศาสตร์ มีคนอีกกลุ่มหนึ่งพยายามต่อยอดแรงบันดาลใจจากเชิงช่างปั้นโบราณกว่า 700 ปี มาสู่งานหัตถศิลป์ พวกเขาส่งต่อและสืบทอดมันมาสู่การทำเครื่องทองเครื่องเงินด้วยลายโบราณที่สะท้อนความเป็นคนสุโขทัยจนเข้าขั้น “ค่าควรเมือง” บ้านท่าชัย หมู่บ้านช่างทำทองเก่าแก่ริมสายน้ำยมของอำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย เกือบ 80 ปีแล้วที่บางคนของบ้านนี้เลือกเปลี่ยนตัวเองจากงานกสิกรรมกลางไร่กลางนามาสู่วิถีของช่างทำเครื่องเงินเครื่องทอง “งานทองสุโขทัยว่าไปแล้วต้องขอบคุณคนตระกูลวงศ์ใหญ่ค่ะ โดยเฉพาะนายช่างคนแรก ๆ อย่างช่างเชื้อ” พิสมัย ผุยพรม เจ้าของร้านไหมเงินไหมทอง บอกว่า ช่างทองศรีสัชฯ กลุ่มแรก ๆ นั้นได้แรงบันดาลใจจากการเห็นความวิจิตรของลวดลายในเครื่องทองสุโขทัยโบราณ พวกเขาค่อย ๆ ถอดลาย ถอดเทคนิคงานมาด้วยความบากบั่น ชนิดที่เอางานโบราณมาแกะทีละปล้องทีละข้อ การสานเส้นเงินเส้นทองที่ว่ายากแสนยากส่งผลให้คนทำทองศรีสัชฯ สร้าง “สร้อยสี่เสา” ขึ้นมาได้ จากหมู่บ้านริมยมที่มีช่างเงินทองไม่กี่คน กลายเป็นว่าการทำงานหัตถศิลป์อันอ่อนช้อยได้สร้างช่างทำเครื่องประดับสายสุโขทัยขึ้นมากมาย ทั้งลูกหลานบ้านท่าชัยหรือคนต่างถิ่นที่รอนแรมเข้ามาฝึกงานช่างเพื่อยังชีพ “ท่าชัยกลายเป็นหมู่บ้านช่างทอง ค่อยเติบโตขึ้นมา ช่างทองเก่ง ๆ เอาลายโบราณมาประยุกต์จนเป็นสิ่งบอกความเป็นทองสุโขทัย” ในสายตาของคนที่รอนแรมจากอีสานมาฝึกเริ่มเป็นช่างทำเครื่องเงินที่ท่าชัย เธอเห็นภาพการเติบโตของคนที่นี่ จากหมู่บ้านเกษตรกลายเป็นหมู่บ้านของคนทำงานประณีตศิลป์เต็มระบบ “ทำทองกับทำเงินใช้เทคนิคเหมือนกันค่ะ แต่ทองมันอ่อนกว่า บิดเบี้ยวง่าย ช่างต้องเนี้ยบกว่าเงิน” ในห้องช่างด้านหลังร้าน ความเป็นทองศรีสัชนาลัยชัดเจนอยู่ในมือและสายตาของช่างแต่ละคน พวกเขาค่อย ๆ หลอมทอง ถักทอง ติดลาย ต่อลาย สานสร้อยด้วยเทคนิคแบบ “หิ้ว” หรือลงยาเพิ่มความงดงาม กล่าวถึงลายอันเป็นเอกลักษณ์ของทองสุโขทัย ช่างทองยุคแรกเริ่มค่อยคิดค่อยทดลองสร้างสรรค์ไปเรื่อย ๆ แต่ที่ชัดเจนและได้รับการยอมรับมากที่สุดคือ “ลายเครือวัลย์” “ลายตัวอุ” หรือลายหัวใจ และลายนางพญา โดยเฉพาะลายหลังนั้น ช่างถอดลายมาจากช่องลมตรงด้านนอกผนังวัดนางพญา โบราณสถานภายในเขตอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัยอันเป็นที่ตั้งของเมืองโบราณริมน้ำยม มันถูกตีความใหม่ในเครื่องประดับทั้งเงินและทอง ต่อยอดจนงานช่างทองสุโขทัยกลายเป็นสกุลช่างทองโบราณหนึ่งในสามสกุลสำคัญของเมืองไทย นอกเหนือไปจากสกุลช่างทองเพชรบุรีและสกุลช่างทองนครศรีธรรมราช หรือช่างถมนคร ภายในห้องทำทองของร้านทองทุกแห่งในท่าชัยแทบไม่แตกต่าง ช่างทองบ้านนี้ส่งต่องานโบราณกันอย่างไม่ขาดห้วง นอกจากลายจากโบราณสถาน พวกเขายังต่อยอดออกไปเป็นลายเสมือนจริงจากธรรมชาติ เช่น ลายดอกบัว ลายใบไม้ และลายประดิษฐ์ที่เติมต่อจินตนาการช่างออกไปอีก อย่างลายดอกพิกุล ขณะที่เด็กรุ่นใหม่นั่งอยู่หน้าโต๊ะทำทอง ทั้งบุ ตีขึ้นรูป สลักดุนลาย ประดับลวดเดินลาย ประดับไข่ปลา หรือจรดสายตาไปในขั้นตอนฉลุลายและลงยาสี ภาพตรงหน้าไม่เพียงสะท้อนเอกลักษณ์ของงานช่างโบราณที่สะท้อนความเป็นสุโขทัยออกมาอย่างงดงาม แต่ยังฉายภาพสายสัมพันธ์ของคนกับแผ่นดินถิ่นเกิด ที่พวกเขาหลอมรวมประวัติศาสตร์เข้ากับคืนวันปัจจุบันไว้ด้วยกัน ผ่านงานฝีมือบนเครื่องประดับเลอค่าที่มีที่มาจากหมู่บ้านเล็ก ๆ แห่งหนึ่งริมแม่ย้ำยม ร้านไหมเงินไหมทอง เลขที่ 78/1-2 ตำบลท่าชัย อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย 64190 โทรศัพท์ 0 5563 1339, 08 1886 7850 และ 09 4093 5213 เฟซบุ๊ก : ร้านไหมเงินไหมทอง เครื่องเงินเครื่องทองสุโขทัยโรงงาน ไลน์ไอดี : maithong7812 และ Eufeve Post Views: 298 23/05/67 เวลา 04:00 น. บทความที่เกี่ยวข้อง ตระการตาจิตรกรรม “ฝ้า” ผนัง วัดประดู่ พระอารามหลวง เมืองแม่กลอง จิตรกรรมบนผนังเพดานศาลาการเปรียญหลังเก่าของวัดประดู่ฯ นั้นเป็นจิตรกรรมไทยประเพณี วาดด้วยสีฝุ่น ไม่มีข้อมูลบันทึกไว้ว่าเขียนขึ้นในสมัยไหน พระพิมพ์ พุทธศิลป์ถิ่นสุโขทัย คติความเชื่อในการสร้างพระสุโขทัยเป็นการสืบทอดอายุพระพุทธศาสนา ตามหลักความเชื่อเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด การสร้างพระจึงถือเป็นการสร้างบุญบารมีอย่างหนึ่ง 9 ที่เที่ยวฝนนี้ มีดีที่ตะวันออก รวมที่เที่ยวเปลี่ยนหน้าฝนที่เคยน่าเบื่อ เป็นน่าเที่ยว ชุ่มฉ่ำรับสายฝนที่โปรยปราย มองธรรมชาติ ป่าเขา ต้นไม้ลำธาร อย่างสวยงามที่สุด