ครอบครัวแสนซนกลางป่าใหญ่

ปิยะ สายสวัสดิกุล เรื่องและภาพ

กับการทำงานกลางแจ้งในหน้าร้อน แม้นจะอยู่ภายใต้ร่มเงาแมกไม้ใบหนาที่แสงแดดส่องถึงพื้นแค่เพียงกระดำกระด่างบางช่วง อย่างไรเสียการก้าวเดินไม่ใกล้ไม่ไกลก็นำมาซึ่งเม็ดเหงื่อที่พยายามช่วยลดอุณหภูมิร่างกายไม่ให้ระอุจนเกินไป และต่อจากนั้น แมลงหวี่และยุงก็จะตามมาเยี่ยมเยือนให้รำคาญกายใจ โดยไม่ต้องพูดถึงเรื่องแสบหน้า แสบตา และแสบผิว เมื่อบางคราวต้องเผชิญกับความจัดจ้าของดวงตะวันที่เหมือนจะตั้งใจทำงานที่ได้รับมอบหมายทั้งวัน

ใครล่ะจะชอบทำงานในหน้าร้อน กับบรรยากาศแห้ง ๆ แล้ง ๆ และเหงื่อไหลไคลย้อยเหนอะหนะเนื้อตัว ? แต่จริง ๆ แล้วในป่ายามร้อนแล้งนั้นใช่ว่าจะมีแต่เรื่องแย่ ๆ เพราะต้นไม้กิ่งก้านเปลือยเปล่าหลายต้นที่ทุกข์ทนมาตลอดหน้าหนาวจะกลับมามีชีวิตชีวาและเริ่มทยอยแตกใบอ่อนสีเขียวอ่อน สีแดง สีส้ม หลายต้นแทนที่จะผลิใบก็เริ่มก็ผลิดอกสีสันสวยงามออกมาให้เห็นก่อน และบางต้นอาจหาดอกไม่เห็น แต่กลับส่งกลิ่นหอมละมุนละไมออกมา ให้การทำงานหน้าร้อนไม่แล้งลึกจนเกินไป และในป่าฤดูร้อนนั้น เราจะได้เห็นกล้วยไม้ออกดอกเบ่งบานหลากสีสันและหลายรูปทรง อีกทั้งหน้าร้อนเป็นช่วงที่ลูกสัตว์มากมายได้ลืมตาออกมาดูโลกใบใหม่ นอกจากโลกมืด ๆ ในท้องแม่ เหมือนพงไพรกำลังเข้าสู่โมงยามของการต้อนรับสมาชิกใหม่ที่จะทยอยกันเดินทางมา

เช่นกันกับในฝูงลิงวอกภูเขา หลังจากผ่านการอุ้มท้องป่อง ๆ เป่ง ๆ มา 5 เดือนตั้งแต่หน้าหนาว เมื่อหน้าร้อนเริ่มร่ายรำทำการ แต่ละบ้านก็จะได้เห็นหน้าของสมาชิกตัวล่าสุดสักทีว่า จะหน้าตาเป็นอย่างไร แม่ลิงที่สมบูรณ์แข็งแรงพอจะตั้งท้องได้ปีต่อปี แต่ส่วนใหญ่แม่ลิงจะมีลูกปีเว้นปี เพราะร่างกายที่ต้องใช้ในการตั้งท้องและเลี้ยงลูกไปในคราวเดียวกันนั้นหนักหนาสาหัสเหลือเกิน ยิ่งปีไหนที่อาหารมีไม่มากก็ยิ่งลำบาก โดยในลิงวอกภูเขานั้น ลิงตัวเมียจะเริ่มเป็นคุณแม่มือใหม่ได้เมื่ออายุครบ 5 ปี ในฝูงลิงวอกภูเขานั้นจะมีลิงตัวผู้และลิงตัวเมียเต็มวัยอาศัยอยู่ร่วมกันหลายตัว (Multi Male-Multi Female) ทำให้ถึงแม้นว่าจะมีจ่าฝูงที่มีอภิสิทธิ์ในเรื่องต่าง ๆ แต่ด้วยจำนวนที่มากของลิงตัวเมียและการที่ลิงตัวเมียไม่มีอาการที่บ่งบอกว่าพร้อมหรือไม่พร้อมที่จะตั้งท้อง จึงทำให้ลิงตัวผู้เต็มวัยทุกตัวสามารถเป็นพ่อของลิงน้อยที่กำลังจะเกิดมาได้ หากมีความประจวบเหมาะและมีความพยายาม แต่ยังไงเสียจ่าฝูงก็มีภาษีดีกว่าใครเพื่อน

และนั่นน่าจะเป็นกลเม็ดของลิงตัวเมียที่ทำให้พวกลิงวอกภูเขาตัวผู้ให้ความเอ็นดูลูกลิงและลิงตัวเล็ก ๆ ในฝูง เพราะพวกจอมซนเหล่านั้นอาจจะเป็นลูกของมันสักตัวสองตัว
โดยส่วนใหญ่ลูกลิงจะเริ่มเล่นในรุ่นเดียวกันก่อน อย่างพวกที่หัวล้าน ๆ ปากยังไม่สิ้นกินน้ำนมก็จะเกาะ ๆ แกะ ๆ กันธรรมดา ด้วยแข้งขายังไม่แข็งแรงเท่าไหร่ พอโตมาหน่อยจึงค่อยเล่นกันแรงขึ้น และเสี่ยงตกจากต้นไม้สูงขึ้น อันนำมาซึ่งการเจ็บตัวมากขึ้น จนอาจจะถึงขั้นร้องแรกแหกกะเชอให้แม่มาช่วยก็มีให้เห็นบ่อย ๆ
ตอนเล็ก ๆ ก็ยังเล่นรวมกันหมด ไม่แยกเพศ พอโตมาหน่อยก็จะเล่นแต่กะเพศเดียวกัน และเมื่อแข้งขามีกำลังความเร็วในการหลบหนีพอใช้ได้ ก็จะเริ่มเล่นข้ามรุ่นให้วุ่นวายอลวนด้วยการหยอกล้อกันบางครา ก็คล้ายเป็นการรบราย่อย ๆ ไป เมื่อมีฝ่ายที่เริ่มเอาจริง

ถึงแม้นว่าจะมีเรื่องทะเลาะกันไป แต่ไม่นานพวกลูกลิงก็จะกลับมากอดมาหอมกันเหมือนเดิม และร่วมเล่นสนุกกันอีกครั้ง ไม่ต่างกันกับพวกรุ่นใหญ่ที่ผิดใจกันไม่นาน ก็มักจะเข้ามาปรับความเข้าใจเพื่อต่อเติมมิตรภาพที่อาจหล่นหายไปเพราะการที่จะอยู่รอดปลอดภัยในป่าและใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างไม่ลำบากลำบน ความสัมพันธ์กับสมาชิกในฝูงตัวอื่น ๆ เป็นหนึ่งในปัจจัยนั้น นอกจากครอบครัวแล้ว มิตรสหายในฝูงก็มีส่วนสำคัญในการบ่งบอกว่าเส้นทางข้างหน้าของชีวิตจะเป็นอย่างไร ?

ครอบครัวไหนที่มีความสามัคคีกลมเกลียวกัน เวลามีเรื่องก็ช่วยเหลือกัน สถานะทางสังคมจะมีความแข็งแกร่ง ชีวิตความเป็นอยู่ก็จะไม่ค่อยมีปัญหา ในทำนองเดียวกัน มิตรสหายที่คบหาอยู่นั้น หากเป็นเพื่อนตายไม่ใช่เพื่อนกิน ก็จะสามารถพึ่งพาและส่งเสริมกันและกันให้รุ่งเรืองได้
ครอบครัวเราเลือกไม่ได้ แต่มิตรสหายเราเลือกได้