ปลาไหลสวน

นัท สุมนเตมีย์ เรื่องและภาพ

ปลาไหลสวนจุดดำ Spotted garden eel (Heteroconger hassi) เป็นปลาตัวเล็ก ๆ ที่มีความกว้างของลำตัวเพียงประมาณ 14 มิลลิเมตร และอาจจะมีความยาวได้ถึงประมาณ 50 เซนติเมตร เป็นปลาชนิดหนึ่งที่มีความน่าสนใจ เนื่องจากพฤติกรรมของมันในการอาศัยอยู่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่ ๆ บนพื้นทรายใกล้แนวปะการัง ในบางครั้งอาจจะอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่นับร้อยตัว ที่มักจะเรียกกันว่า “สวนปลาไหล” ที่มองดูไกล ๆ นักดำน้ำบางคนอาจจะคิดว่าเป็นแส้ทะเลที่โผล่ขึ้นมาจากพื้นทราย แต่เมื่อเราขยับตัวเข้าไปใกล้พวกมันก็จะหายวับไปใต้ผืนทรายแบบไร้ร่องรอย

ปลาไหลสวนจะอาศัยอยู่ในรูของมันที่อยู่ใต้พื้นทราย แล้วจะโผล่แต่หัวออกมาเพื่ออ้าปากออกจับกินแพลงก์ตอนเป็นอาหาร ถ้ามีปลาขนาดใหญ่ หรือมีอันตรายเข้ามาใกล้ตัว พวกมันจะมุดตัวหายลงไปในรู และจะค่อย ๆ โผล่หัวขึ้นมาทีละน้อยเมื่อเห็นว่าปลอดภัยดีแล้ว และตลอดทั้งชีวิตก็แทบจะไม่ออกมาจากรูของมันเลย ปลาไหลสวนมีสัมผัสที่ไวต่อการเคลื่อนไหวและแรงสั่นสะเทือนจากเสียงของฟองอากาศที่เราหายใจออกมา

ในการบันทึกภาพปลาไหลสวน ช่างภาพต่างชาติมักจะใช้อุปกรณ์ Rebreather ที่ไม่มีฟองอากาศในการบันทึกภาพ หรือไม่ก็ใช้วิธีการวางกล้องทิ้งไว้แล้วใช้รีโมทในการควบคุมกล้องจากระยะไกล
ส่วนในภาพนี้ ผมใช้วิธีแบบบ้าน ๆ คือลงไปนอนรอและพยายามหายใจให้เบาที่สุด แล้วค่อย ๆ ขยับตัวเข้าไปทีละน้อย