ลำนำฤดูฝน

“ย่างเข้าเดือนหก ฝนก็ตกพรำ ๆ กบมันก็ร้องงึมงำ ระงมไปทั่วท้องนา” เพลงที่เล่าเรื่องฤดูฝนให้เราเห็นภาพความสัมพันธ์ระหว่างวิถีชีวิตกับธรรมชาติที่มีฝนสร้างความเชื่อมโยง สัตว์ต่าง ๆ ที่ต่างพึ่งพาน้ำฟ้าสร้างความอุดมสมบูรณ์ให้แหล่งอาหาร รวมถึงวิถีชีวิตมนุษย์ ภาพฤดูฝนยังคงบอกเล่าเรื่องราวผ่านวิถีและความชุ่มฉ่ำของธรรมชาติได้ดีเสมอ

กระบอกบรรจุดินประสิวทะยานขึ้นฟ้าทีละอันแผดเสียงคำรามก้องฟ้าราวเครื่องบินกำลังบินผ่านหัวควันขาวลอยออกจากฐานจุดปกคลุมทั่วบริเวณ —นี่คือภาพยิ่งใหญ่ของประเพณีบุญบั้งไฟ ที่ผู้คนส่งสัญญาณว่ากำลังเข้าสู่เวลาของการทำนา เป็นเวลาตกกล้า หว่าน ไถมีความเชื่อว่าเป็นการบูชาพญาแถน ขอให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล ที่สำคัญประเพณีที่เกี่ยวกับฝนนี้ยังเป็นเครื่องมืออย่างดีในการหลอมรวมความเป็นปึกแผ่นของชุมชน

ด้วยฝนป่าที่ช่วยสร้างความงอกงามให้พืชพันธุ์เติบโตแม้จะเป็นแค่อิงอาศัย หรือเป็นเพียงแค่พืชชั้นต่ำเรี่ยดินจนสูงใหญ่เสียดฟ้าก็ล้วนสำคัญไม่ต่างกัน น้ำฝนไม่เคยเอนเอียง หล่อเลี้ยงเสริมปราการให้ผืนป่าสร้างต้นน้ำมีลำธารส่งต่อแม่น้ำไปยังทะเลกว้าง

ธรรมชาติสร้างสายฝน คนสร้างวิถีต่อเนื่องหลายเรื่องราวจึงถูกเล่าขานผ่านฤดูฝนในความเปียกปอนชื้นแฉะ ทำนองฝนชโลมใจได้เสมอ