ชีวิตและความนิ่งแห่งผืนน้ำ

ฐิติชัย กังวาล เรื่องและภาพ

จระเข้น้ำจืด…นักล่าขนาดใหญ่แห่งบึงน้ำ มีปริมาณลดลงจนน่าเป็นห่วง ปัจจุบันพบวางไข่แถบบริเวณเขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์ การมีอยู่ของจระเข้แสดงให้เห็นถึงความสมบูรณ์ของระบบนิเวศของพื้นที่ชุ่มน้ำแห่งนี้ ที่ทำให้พวกมันสามารถจับคู่ผสมพันธุ์ได้จระเข้ทำหน้าที่หลักของมันในธรรมชาติคือควบคุมปริมาณสัตว์น้ำ ซึ่งสัตว์น้ำที่มีขนาดเล็กกว่าคืออาหารหลักของจระเข้น้ำจืด

การกินในแต่ละครั้งจะอยู่ได้ 14-15 วัน หลังจากอิ่มจากมื้ออาหาร พฤติกรรมส่วนใหญ่ของจระเข้น้ำจืดคือการนอน จระเข้เป็นสัตว์เลือดเย็น ไม่สามารถรักษาอุณหถูมิร่างกายได้ ทำให้มันต้องอาศัยแสดงแดดในการปรับอุณหภูมิร่างกาย ที่เห็นได้ชัดคือการนอนนิ่งอ้าปากกว้าง แต่ถ้าอากาศร้อนจัดจระเข้จะแช่อยู่ในน้ำอย่างเงียบสงบและขึ้นมาหายใจให้เห็นเฉพาะจมูกเท่านั้น

จระเข้มีความพิเศษของดวงตา คือมีหนังตาที่สามซึ่งเป็นเนื้อเยื่อบาง ๆ มีลักษณะขาวขุ่น ทำหน้าที่เหมือนแว่นดำน้ำ ทำให้พวกมันสามารถลืมตาในน้ำได้ แต่เนื่องจากความขุ่นของเนื้อหุ้มตาทำให้การมองเห็นของจระเข้ไม่ดีนัก วิธีการล่าเหยื่อของจระเข้คือการว่ายน้ำเข้าหาเหยื่ออย่างช้า ๆ และงับเหยื่อทางด้านข้าง เนื่องจากมองเห็นด้านข้างได้ดีกว่าหน้าตรง เพราะตาของจระเข้อยู่ทางด้านของเส่วนหัว

จากผู้อยู่จุดสูงสุดของห่วงโซ่อาหาร กลับกลายเป็นสัตว์ผู้ถูกล่าจนเสี่ยงสูญพันธุ์ จากการขาดความเข้าใจในการอยู่ร่วมกันของมนุษย์ แต่ก็ยังมีข่าวดีจากพื้นที่อนุรักษ์ที่รายงานถึงการมีอยู่และปริมาณที่เพิ่มขึ้นของจระเข้น้ำจืดในธรรมชาติของไทย…